अन्योक्ती

- कृष्णशास्त्री चिपळूणकर (१८२४ - १८७८)


मयूरान्योक्ती

झाडे पेटुनी वाजती कडकडा, त्यांचा ध्वनी होतसे,
ज्वाला राहुनि राहुनी उठती या, विद्युल्लता ही नसे,
काळा धूर नभी बहु पसरला, हा मेघ नोहे खरा,
वर्षाकाळ न हा, दवानल असे, मोरा, पळे रे घर घरा.




शुकान्योक्ती 

फळे मधुर खावया असति, नित्य मेवे तसे,
हिरेजडीत सुंदरी कनकपंजरीही वसे,
अहर्निश तथापि तो शुक मनात दु:खें झुरे,
स्वतंत्र वनवृत्तिच्या घडिघडी सुखाते स्मरे.







बाकान्योक्ती 

उभा राहे एके चरणी धरणीते धरुनिया,
तपस्चर्या वाटे करित जणु डोळे मिटुनिया.
बका, ऐशा ढोंगे तव अमति मासेच ठकती,
परि ज्ञाते तूझे कपट लवलाही उमजती.